Fairtrade verplichten?

Deelname aan Fairtrade is vrijwillig voor een bedrijf. Maar soms zijn Fairtrade producten net wat duurder dan bij een concurrent die niet meedoet aan verantwoord ondernemen. Een wettelijke regeling kan helpen om gelijke verhoudingen te bieden aan alle betrokken bedrijven. Over zo’n regeling wordt al lang gesproken en onlangs was het woord aan het parlement en de regering. Zes partijen, namelijk de Christen Unie, D66, Groen Links, PVDA, SP en Volt hadden gezamenlijk een wetsvoorstel ingediend over internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen (iMVO).

Daarbij gaat het niet alleen over Fairtrade, maar ook over aspecten als milieuvervuiling, biodiversiteit, dwangarbeid, kinderarbeid, schending van mensenrechten of gevaarlijke werkomstandigheden. Denk bijvoorbeeld aan de slechte omstandigheden bij de kledingindustrie in Bangladesh. In het wetsvoorstel staat onder meer dat er een zorgplicht komt: wanneer een bedrijf vermoedt dat er sprake is van een misstand bij een leverancier, dan moet daar aan gewerkt worden. Grote bedrijven moeten misstanden melden in hun jaarverslag en met een plan van aanpak komen.

Veel bedrijven werken al op een internationaal verantwoorde manier en zij hebben behoefte aan een wettelijke regeling. Er waren echter ook bedrijven die zich faliekant tegen verklaarden. Zij zijn bang dat ze op grond van vage normen hoge boetes en andere straffen kunnen krijgen. De baggeraar en maritiem dienstverlener Boskalis was zelfs van mening dat deze wet het bedrijf zou noodzaken naar het buitenland te verhuizen.

Veel critici van het wetsvoorstel geven er de voorkeur aan te wachten op Europese regels. Daarentegen vindt het bedrijvennetwerk MVO Nederland, bij monde van directeur Maria van der Heijden, dat heel wat Nederlandse bedrijven al ervaring hebben met verantwoord ondernemen, zodat wachten niet nodig is en bovendien onverantwoord.

De argumenten afwegend is onze regering er nog niet van overtuigd dat deze wet er moet komen. Zo bestaat de vrees dat Nederlandse bedrijven aan strengere eisen moeten voldoen dan bedrijven elders. Of dat bedrijven verantwoordelijk worden gehouden voor zaken waar zij geen invloed of geen zicht op hebben, bijvoorbeeld het productieproces van onderaannemers. De betrokken ministers gaan in gesprek met de indieners van het wetsvoorstel.

Wordt vervolgd.

Werkgroep Fairtrade Gemeente Voorschoten